ΕΡ 1: Βάσει του Σχεδίου Αγροτικής Ανάπτυξης, οι κύπριοι αγρότες θα δικαιούνται επιδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι το 2013. Για φέτος το θέμα των επιδοτήσεων που βρίσκεται και πότε αναμένεται να πάρουν λεφτά οι παραγωγοί μας;
Τα Μέτρα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2007 – 2013 καλύπτουν διάφορων ειδών επιδοτήσεις όπως π.χ. επιδοτήσεις αγροπεριβαλλοντικών Μέτρων, επιδοτήσεις που δίνονται για την διενέργεια επενδύσεων και διαχείριση αποβλήτων στις γεωργοκτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις και διάφορες άλλες επιδοτήσεις που σκοπό έχουν την ανάπτυξη της υπαίθρου. Τα πλείστα Μέτρα προκηρύκτηκαν το δεύτερο μισό του έτους 2008 και αρχές του 2009, πάντοτε σε συνεργασία με την Διαχειριστική Αρχή του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2007 – 2013 και οι υποβληθείσες αιτήσεις βρίσκονται στο στάδιο αξιολόγησης. Για κάποια Μέτρα έγιναν ήδη πληρωμές όπως για το Μέτρο της Παροχής Εξισωτικών Πληρωμών σε Μειονεκτικές Περιοχές ενώ για κάποια άλλα Μέτρα όπως τα επενδυτικά, η αξιολόγηση των αιτήσεων βρίσκεται σε τελικό στάδιο και αναμένεται σύντομα να αποσταλούν επιστολές προκαταρκτικής έγκρισης προς τους αιτητές. Οι πληρωμές γι΄ αυτά τα μέτρα είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με το πότε οι δικαιούχοι ολοκληρώνουν τις επενδύσεις για τις οποίες έχουν εγκριθεί και προσκομίζουν τα εξοφλημένα τιμολόγια / αποδείξεις πληρωμής στο Τμήμα Γεωργίας. Νοείται ότι η πληρωμή της εκταρικής επιδότησης και της εξισωτικής αποζημίωσης θα ξεκινήσει και φέτος κανονικά όπως και κάθε χρόνο από την 1η Δεκεμβρίου.
ΕΡ 2: Επικρατεί η άποψη ότι, λόγω της ένταξης μας στην Ε.Ε. και της γρήγορης δημιουργίας του ΚΟΑΠ, δεν υπήρξε η απαραίτητη τεχνογνωσία στον οργανισμό, με αποτέλεσμα να παρουσιάζει μέχρι σήμερα προβλήματα. Πως σχολιάζετε αυτή την άποψη;
Ένας οργανισμός πληρωμών βασίζει την αποτελεσματική λειτουργία του κυρίως πάνω στην αποτελεσματικότητα των συστημάτων πληροφορικής που διαθέτει και στην ορθότητα της καθώς και στην διαρκή ενημέρωση της βάσης δεδομένων που διαθέτει. Από την πρακτική εμπειρία άλλων νεοεισερχομένων στην Ε.Ε. κρατών μελών χρειάζεται ένα προπαρασκευαστικό διάστημα από την ίδρυση μέχρι και την λειτουργία ενός Οργανισμού Πληρωμών 3-4 έτη.
Ο ΚΟΑΠ προσέλαβε τον πρώτο του υπάλληλο τον Δεκέμβριο του 2003 και τον Μάρτιο του 2004, πριν από την ένταξη μας στην Ε.Ε. όπως άλλωστε ήταν και η υποχρέωση της Δημοκρατίας, πέτυχε την προσωρινή του διαπίστευση, απέκτησε δηλαδή το δικαίωμα να εγκρίνει πληρωμές. Εάν αυτό δεν γινόταν κατορθωτό η Κύπρος αφ’ ενός δεν μπορούσε να εισέλθει στην Ε.Ε. και αφ’ ετέρου θα έχανε το δικαίωμα να επιδοτεί και να διεκδικεί κονδύλια από την Ε.Ε. με αποτέλεσμα την απώλεια για το κράτος και τον αγρότη εκατομμυρίων λιρών.
Για να επιτευχθεί η διαπίστευση και να μην χαθούν τα ευρωπαϊκά κονδύλια χρησιμοποιήθηκε ως πρότυπη βάση δεδομένων για σκοπούς επαλήθευσης των αιτούμενων εκτάσεων το κτηματολογικό σχέδιο που ήταν και το μοναδικό που είχαμε σαν κράτος. Η μοναδική αυτή επιλογή που είχαμε αποδεικνύεται σήμερα ότι δεν ήταν η πιο κατάλληλη αφού το κτηματολογικό σχέδιο περιέχει λάθη και ανακρίβειες και εν πάση περιπτώσει τα κτηματολογικά σε αρκετές περιπτώσεις δεν περικλείουν μόνο καλλιεργημένη αλλά και ακαλλιέργητη έκταση και ο ΚΟΑΠ όπως είναι γνωστό επιδοτεί μόνο την καλλιεργημένη έκταση .
Φυσικά η μοναδική αυτή επιλογή που είχαμε εξυπηρέτησε τον σκοπό μας που ήταν η εκταμίευση κονδυλίων.
Τα συστήματα πληροφορικής τα οποία χρησιμοποιούνταν για την επαλήθευση και την έγκριση των αιτήσεων δημιουργήθηκαν σταδιακά ως επί το πλείστον ενδοϋπηρεσιακά λαμβάνοντας υπόψη παρόμοια συστήματα άλλων χωρών όπως της Ιρλανδίας και της Αγγλίας. Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειώσω ότι ένας οργανισμός πληρωμών είναι ένας ζωντανός οργανισμός. Ουδέποτε παραμένει στατικός ιδιαίτερα σε θέματα πληροφορικής, διαρκώς εξελίσσεται και αναπτύσσεται ακολουθώντας την τεχνολογία και αντιμετωπίζοντας καθημερινά νέες προκλήσεις που παρουσιάζονται κυρίως ως αποτέλεσμα νέων κανονισμών οδηγιών και υποχρεώσεων που πηγάζουν από την Ε.Ε. Έτσι είναι και ο ΚΟΑΠ, διαρκώς βελτιώνουμε την βάση δεδομένων και τα πληροφοριακά μας συστήματα. Σημειώνω δε ότι ως εκ της φύσεως της εργασίας που εκτελούμε αυτή η εξέλιξη δεν πρόκειται να σταματήσει ποτέ.
Αυτή την στιγμή που μιλούμε βρίσκονται σε εξέλιξη 3 διαφορετικά ‘’έργα’’ που αφορούν την αναβάθμιση της βάσης δεδομένων και την ανάπτυξη νέων συστημάτων πληροφορικής για την εφαρμογή του νέου Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Ο χρονικός ορίζοντας εφαρμογής του εκτείνεται μέχρι και το 2013.
Για να έρθω τώρα επακριβώς στην ερώτηση σας είναι σίγουρο, εάν είχαμε την σημερινή πείρα το 2004, πολλές από τις ατέλειες που έγιναν τότε, θα είχαν αποφευχθεί. Παρόμοια όμως, εάν ξεκινούσαμε τον οργανισμό το 1999 όπως έπρεπε οι ατέλειες του συστήματος θα ήταν λιγότερες το 2004. αυτών λεχθέντων, λάθη πάντοτε θα υπάρχουν είναι η φύση της δουλειάς, Οργανισμοί με 30 χρόνια και περισσότερα πείρα όπως η Γαλλία και η Αγγλία παρουσιάζουν σημαντικά λάθη και πληρώνουν πρόστιμα από στην Ε.Ε. εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.
Στόχος μας είναι η συνεχείς αναβάθμιση των συστημάτων μας με στόχο να κάνουμε τον ΚΟΑΠ ένα από τους καλύτερους οργανισμούς πληρωμών της Ε.Ε.
ΕΡ 3: Υπάρχουν αρκετοί γεωργοί που δηλώνουν ότι αδικήθηκαν από τον ΚΟΑΠ, είτε επιβάλλοντας τους άδικα πρόστιμα είτε αφαιρώντας τους την κατά χάρη βοήθεια που τους πρόσφερε η Κυβέρνηση για να αντιμετωπίσουν τις ζημιές που υπέστησαν από την ανομβρία. Δεν είναι παράλογο ο ΚΟΑΠ να ζητά λεφτά αντί να προσφέρει στους παραγωγούς;
Πρώτα και πάνω από όλα ο Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών θέλει και επιδιώκει να επιδοτεί νόμιμα όσο το δυνατό μεγαλύτερες εκτάσεις για να εκταμιεύει όσο το δυνατό περισσότερα κονδύλια από την Ε.Ε. Γι’ αυτό δεν είναι ευχάριστο για τον Οργανισμό όταν καλείται να κάνει αποκοπές από τους γεωργούς. Οι κανονισμοί και οι οδηγίες για τα πρόστιμα καθορίζονται και εκδίδονται από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο ΚΟΑΠ είναι ένας κρατικός οργανισμός που ενετάλει να εφαρμόζει το Ευρωπαϊκό κεκτημένο ( κανονισμούς και οδηγίες) και την Εθνική νομοθεσία γενικότερα. Όσον αφορά το θέμα της βοήθειας από την ανομβρία ο ΚΟΑΠ και πάλι ακολούθησε σαν εκτελεστικό όργανο τις οδηγίες και αποφάσεις της πολιτείας.
ΕΡ 4: Ο ΚΟΑΠ, πέραν από τις χρηματικές επιδοτήσεις, με ποιο άλλο τρόπο μπορεί να βοηθήσει τους γεωργούς μας και γενικά τη γεωργία της Κύπρου για να αποκτήσει ένα ανταγωνιστικό πρόσωπο απέναντι στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Ο ρόλος του ΚΟΑΠ εκτός από τις πληρωμές των επιδοτήσεων είναι να βοηθά και να ενημερώνει τους αγρότες στο να υποβάλλουν ορθά τις αιτήσεις τους με σκοπό την αποφυγή λαθών που έχουν ως αποτέλεσμα την μείωση της επιδότησης και την επιβολή προστίμων στους δικαιούχους. Η αγροτική πολιτική της χώρας μας χαράσσεται από το Υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος πάντοτε με βάση την Κοινοτική Νομοθεσία και μέσα στα πλαίσια τα οποία τίθενται από την Ευρωπαϊκή Ένωση . Ο ΚΟΑΠ έχει απόψεις όσον αφορά θέματα εφαρμογής και απλοποίησης των διαδικασιών διαφόρων Μέτρων με σκοπό να απορροφηθούν τα ευρωπαϊκά κονδύλια που δικαιούται η Κύπρος, μέσα πάντοτε στα πλαίσια της Κοινοτικής Νομοθεσίας.
ΕΡ 5: Η Στελέχωση του ΚΟΑΠ σε ποιο επίπεδο βρίσκεται σήμερα;
Κατά το πρώτο έτος λειτουργίας του, ο ΚΟΑΠ λειτουργούσε με ένα αριθμό περίπου 150 υπαλλήλων μόνιμων και έκτακτων, ενώ στηριζόταν ιδιαίτερα στην εποχιακή εργασία κατά τη διάρκεια της περιόδου παραλαβής και καταχώρησης των αιτήσεων που αφορούν τις εκταρικές επιδοτήσεις.
Η βασική στελέχωση του ΚΟΑΠ σήμερα φτάνει περίπου τα 250 άτομα έκτακτο και μόνιμο προσωπικό και θεωρείται ικανοποιητική για την εκτέλεση των βασικών λειτουργιών του Οργανισμού. Εντούτοις, για τα μέτρα που εφαρμόζονται κατά περιόδους, όπως π.χ. τα αγροπεριβαλλοντικά μέτρα, τα μέτρα του Σχεδίου Αγροτικής Ανάπτυξης ή / και νέα μέτρα τα οποία εισάγονται κατά διαστήματα, παρουσιάζονται περιοδικά σημαντικές ελλείψεις προσωπικού, οι οποίες γίνονται προσπάθειες να καλυφθούν από προσωρινές μετακινήσεις προσωπικού. Στην ουσία η εκτέλεση των εργασιών διεξάγεται βάσει προτεραιοτήτων, αλλά και ανάλογα με την αναμενόμενη εκταμίευση κονδυλίων.
Ο ΚΟΑΠ επανειλημμένα με την κατάθεση του προϋπολογισμού του, έχει ζητήσει την έγκριση νέων θέσεων εργασίας, τονίζοντας τα πιθανά προβλήματα και τις καθυστερήσεις στην πραγματοποίηση των πληρωμών από την απόρριψη των νέων θέσεων. Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί από τα σημειώματα και τα επεξηγηματικά που έχουν κατατεθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων και στο Υπουργικό Συμβούλιο τα τελευταία πέντε χρόνια.
Μέσα στα πλαίσια της περισυλλογής δαπανών που ακολουθούν οι δύο τελευταίες κυβερνήσεις, προσπαθούμε και εμείς να διασφαλίσουμε νέο προσωπικό, ώστε να επιταχυνθούν οι ρυθμοί παραγωγής. Αλλά όπως αντιλαμβάνεστε αυτό δεν είναι εύκολο.
Σε αντιστάθμισμα, προσπαθούμε να αναπτύξουμε και να τελειοποιήσουμε τα μηχανογραφικά μας συστήματα, ώστε με το υφιστάμενο προσωπικό να επιτύχουμε αυξημένη παραγωγικότητα.
Σήμερα θα έλεγα ότι ιδιαίτερες ελλείψεις παρατηρούνται κυρίως σε μεσαίο διευθυντικό και τεχνικό προσωπικό.
ΕΡ 6: Μετά το 2013 πώς θα λειτουργήσει ο ΚΟΑΠ;
Ο ΚΟΑΠ είναι πέραν από σίγουρο ότι θα ευρίσκεται και θα λειτουργεί, πιο δυνατός και πιο αποτελεσματικός μετά το 2013.