Η Μονάδα Αγροτικής Ανάπτυξης αποτελεί μέρος του Τμήματος Έγκρισης Πληρωμών του Κυπριακού Οργανισμού Αγροτικών Πληρωμών και είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση όλων των Μέτρων που προνοούν ενισχύσεις από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΕΓΤΠΕ), τμήμα Εγγυήσεων και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), καθώς και την έγκριση των αιτημάτων πληρωμής για την παροχή των ενισχύσεων προς τους αιτητές.
Η Μονάδα Αγροτικής Ανάπτυξης είναι στελεχωμένη με δεκατέσσερις υπαλλήλους του ΚΟΑΠ. Ένα Λειτουργό Αγροτικών Πληρωμών Α΄, εφτά Λειτουργούς Αγροτικών Πληρωμών, δύο Τεχνικούς Αγροτικών Πληρωμών και τέσσερις Γραφείς.
Η διαχείριση των Μέτρων περιλαμβάνει τον προγραμματισμό τους, την έκδοση των εγχειριδίων εφαρμογής και των καταλόγων ελέγχου, το σχεδιασμό των αιτήσεων και την έκδοση των ενημερωτικών εντύπων για τους αιτητές σε συνεργασία με την Διαχειριστική Αρχή του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Επίσης περιλαμβάνει την παρακολούθηση της Κοινοτικής Νομοθεσίας για την Αγροτική Ανάπτυξη καθώς και την παρακολούθηση της εργασίας των Αναδόχων που ανέλαβαν την εξουσιοδότηση των πληρωμών, για όσα Μέτρα βρίσκονται σε αναδοχή. Ο ΚΟΑΠ έχει αναθέσει τη διαχείριση ορισμένων Μέτρων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2007 – 2013 σε τέσσερις Αναδόχους. Αυτοί είναι το Τμήμα Γεωργίας, το Τμήμα Δασών, το Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού και το Υπουργείο Εσωτερικών. Οι Ανάδοχοι αυτοί χειρίζονται κυρίως επενδυτικά Μέτρα του Προγράμματος ενώ τα Μέτρα που βασίζονται στις εκτάσεις χειρίζονται αποκλειστικά από τον ΚΟΑΠ.
Στα εγχειρίδια εφαρμογής γίνεται λεπτομερής ανάλυση των διαδικασιών που πρέπει να ακολουθούν όλοι όσοι εμπλέκονται στην εφαρμογή των συγκεκριμένων Μέτρων και γίνεται αναθεώρηση τους όταν απαιτείται από την Κοινοτική Νομοθεσία. Τα εγχειρίδια εφαρμογής συνοδεύουν οι κατάλογοι ελέγχων οι οποίοι περιλαμβάνουν όλους τους ελέγχους που πρέπει να διενεργούνται κατά την έγκριση των αιτήσεων των Μέτρων και στη συνέχεια τα αποτελέσματα αυτών.
Σε επίπεδο αίτησης, γίνεται έλεγχος όλων των δικαιολογητικών που διαβιβάζονται στην Μονάδα για πληρωμή. Συγκεκριμένα εξετάζεται κάθε αίτηση αν συνοδεύεται με όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τους αναγκαίους διοικητικούς και επιτόπιους ελέγχους, καθώς επίσης και εάν ακολουθήθηκαν οι ενδεδειγμένες διαδικασίες. Ταυτόχρονα οι Λειτουργοί της Μονάδας έχουν την δυνατότητα να πραγματοποιούν επαναληπτικούς επιτόπιους έλεγχους.
Η Κυπριακή Δημοκρατία εφαρμόζει ένα μόνο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης ανά προγραμματική περίοδο, το οποίο βασίζεται εξ΄ ολοκλήρου στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Αγροτικής Ανάπτυξης. Αυτή τη στιγμή, βρίσκεται σε πλήρη εφαρμογή το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2007 – 2013 το οποίο αποτελείται από 38 Μέτρα / Καθεστώτα. Οι στόχοι που αναμένεται να πραγματοποιηθούν με το νέο Πρόγραμμα είναι:
- Η διατήρηση και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στα προϊόντα που η Κύπρος έχει συγκριτικό πλεονέκτημα
- Η βελτίωση του περιβάλλοντος και ενίσχυση της βιοποικιλότητας
- Η ενθάρρυνση της διαφοροποίησης και βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αγροτικές περιοχές
Η Μονάδα Αγροτικής Ανάπτυξης, σε συνεργασία πάντα με τους Αναδόχους του ΚΟΑΠ, καλείται να εφαρμόσει για πρώτη φορά στην Κύπρο τον Άξονα των Μέτρων Leader. Ο Άξονας αυτός συνδυάζει τις κύριες προτεραιότητες: Ανταγωνιστικότητα – Περιβάλλον – Οικονομία – Διαφοροποίηση - Ποιότητα ζωής, λαμβάνοντας υπόψη το τοπικό συγκριτικό πλεονέκτημα, τις τοπικές ανάγκες και τις αναπτυξιακές προοπτικές που προσφέρονται από την εσωτερική αγορά με μία από κάτω προς τα άνω προσέγγιση.
Επίσης, στο νέο αυτό Πρόγραμμα θα συμμετέχει ως Ανάδοχος του ΚΟΑΠ για πρώτη φορά το Υπουργείο Εσωτερικών το οποίο έχει αναλάβει την διαχείριση των τριών νέων Μέτρων:
- ΜΕΤΡΟ 3.1 «Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων και προώθηση της πολιτιστικής Κληρονομιάς»
- ΜΕΤΡΟ 3.2 «Διατήρηση, αποκατάσταση και αναβάθμιση της πολιτιστικής κληρονομιάς και του φυσικού πλούτου»
- ΜΕΤΡΟ 3.3 «Απόκτηση δεξιοτήτων εμψύχωση και εφαρμογή στρατηγικών τοπικής ανάπτυξης»
Όσον αφορά στην προηγούμενη προγραμματική περίοδο και το Σχέδιο Αγροτικής Ανάπτυξης 2004 – 2006 το οποίο ολοκληρώθηκε στις 31/12/2008, η Μονάδα Αγροτικής Ανάπτυξης έχει εγκρίνει ενισχύσεις Δημόσιας Δαπάνης ύψους άνω των €180εκ. που αντιστοιχούν σε εγκρίσεις πέραν των 70,000 αιτήσεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι στους Συγχρηματοδοτούμενους πόρους η απορρόφηση άγγιξε το 100%.